Het gebruik van de juiste compressiehulpmiddelen is essentieel in de behandeling en beheersing van oedeem, bijvoorbeeld bij patiënten die een oedeem hebben ontwikkeld na borstkanker of prostaatkanker. Maar wat zijn de verschillen tussen compressiekleding en zwachtels en hoe weet u welk type compressiehulpmiddel het meest geschikt is? In dit artikel leest u over de verschillende soorten compressiehulpmiddelen, zodat u de juiste keuze kunt maken in het aanbod. 

De drie groepen compressiehulpmiddelen

Bij de behandeling van oedeem worden zwachtels, compressiekousen, en compressiekleding toegepast. Lees hieronder wat het doel is van deze drie hulpmiddelen.

Zwachtels

Zwachtels zijn tijdelijke compressiehulpmiddelen die vaak als de eerste stap in de behandeling van oedeem worden gebruikt. Ze bestaan uit elastische verbanden en worden meestal voorgeschreven door een arts. Zwachtels werken door druk uit te oefenen op het aangedane lichaamsdeel. Deze druk helpt de ophoping van vocht te verminderen en verbetert de lymfestroom. Ze worden aangelegd volgens specifieke technieken om de juiste druk te waarborgen. Een patiënt draagt een zwachtel meestal voor korte duur om de omvang van het oedeem te verminderen.

Compressiekleding

Compressiekleding omvat een reeks kledingstukken, zoals broeken, vesten en hoofd-halsbandages, die bedoeld zijn voor langdurig gebruik. Deze kledingstukken zijn gemaakt van elastische materialen en bieden lichte, comfortabele compressie. Ze werken door gelijkmatige druk uit te oefenen op het specifieke lichaamsdeel waarop ze worden gedragen. Compressiekleding verbetert de bloedstroom en helpt de ophoping van vocht te verminderen. Het belangrijkste doel van compressiekleding is om de vermindering van oedeem te behouden. Het wordt vaak voorgeschreven aan patiënten met lymfoedeem om langdurige compressie te bieden en te voorkomen dat het oedeem terugkeert.

Compressiekousen

Compressiekousen, ook wel therapeutische elastische kousen (TEK) of steunkousen genoemd, zijn specifiek ontworpen om druk uit te oefenen op de benen of armen. Deze kousen zijn gemaakt van elastisch materiaal en bieden compressie om de bloedstroom te verbeteren en ophoping van vocht te verminderen. Ze worden vaak gebruikt bij aandoeningen zoals spataderen, veneuze insufficiëntie en lymfoedeem. Steunkousen zijn ontworpen om langdurig gedragen te worden en dragen bij aan het behoud van gezonde circulatie en vochtbalans in het lichaam.

Confectie of maatwerk?

De keuze tussen confectie en maatwerk in compressiehulpmiddelen is een belangrijke beslissing in de behandeling van oedeem en wordt vaak beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de individuele behoeften van de patiënt en de specifieke kenmerken van het oedeem.

Confectie

Confectie is de standaardkeuze voor de meeste patiënten. Deze optie omvat kant-en-klare compressiehulpmiddelen met standaardmaten die direct beschikbaar zijn. Confectiehulpmiddelen zijn doorgaans kosteneffectiever en kunnen snel worden geleverd. Ze zijn geschikt voor mensen die binnen de gangbare maten vallen en geen specifieke aanpassingen nodig hebben. Confectiehulpmiddelen bieden effectieve compressie en kunnen een uitstekende keuze zijn voor veel patiënten.

Maatwerk

Maatwerk daarentegen wordt overwogen wanneer een patiënt niet binnen de standaardmaten past of een specifieke aanpassing vereist. Maatwerkcompressiehulpmiddelen worden speciaal voor de individuele patiënt vervaardigd en zijn afgestemd op een unieke lichaamsvorm en behoeften. Deze aanpassingen kunnen noodzakelijk zijn in gevallen waarin er aanzienlijke variaties zijn tussen het onderbeen en bovenbeen, of wanneer er sprake is van andere afwijkende, anatomische vormen. Hoewel maatwerkcompressiehulpmiddelen kostbaarder zijn en meer tijd in beslag nemen om te produceren, bieden ze een nauwkeurige pasvorm en effectieve compressie die optimaal is aangepast aan de patiënt.

Keuze

De keuze tussen bijvoorbeeld een compressievest op maat en een beha in standaardconfectiematen kan bijvoorbeeld afhankelijk zijn van de specifieke klachten en pijnervaring van de patiënt. Als een patiënt last heeft van een rode, harde, pijnlijke borst na borstkanker en snel moet stoppen met pijnstillende medicatie, kan een maatwerkcompressievest de voorkeur genieten. Maatwerkcompressievesten kunnen hogere drukniveaus bieden en specifiek worden aangepast aan de unieke afmetingen van de patiënt, waardoor ze effectiever zijn in het verminderen van oedeem en pijn. De keuze tussen confectie en maatwerk is dus gebaseerd op de individuele behoeften van de patiënt en de aanbevelingen van zorgprofessionals om ervoor te zorgen dat de compressiehulpmiddelen optimaal werken bij de behandeling van oedeem

Punt-druk systemen

Puntdruksystemen, die ook wel bekend staan als point pressure devices, zijn geavanceerde hulpmiddelen die een doelgerichte benadering van de behandeling van oedeem mogelijk maken. Ze werken door specifieke drukgebieden in het weefsel te creëren, wat leidt tot enkele belangrijke fysiologische effecten:

1. Creatie van verschillende drukgebieden

Puntdruksystemen zijn ontworpen om druk op specifieke punten in het getroffen lichaamsdeel uit te oefenen. Deze gecontroleerde druk kan variëren in intensiteit en kan worden afgestemd op de individuele behoeften van de patiënt. Hierdoor ontstaan er drukgebieden in het weefsel die de circulatie van lymfevocht bevorderen.

2. Lymfevocht afvoeren

Door de gecreëerde drukgebieden wordt lymfevocht in het lichaam van gebieden met een hoge druk naar gebieden met een lagere druk gedrukt. Dit proces bevordert de afvoer van lymfevocht, wat essentieel is bij de behandeling van oedeem. Het vermindert de zwelling en helpt bij het herstellen van een normale vochtbalans in het aangedane lichaam.

3. Vermindering van eiwitophoping

Oedeem kan soms gepaard gaan met de ophoping van eiwitten in het weefsel, wat kan leiden tot een verharding van het weefsel en verdere complicaties. Puntdruksystemen zijn effectief in het verminderen van deze eiwitophoping. Door de druk op specifieke punten te richten, worden deze eiwitten afgebroken en afgevoerd, wat leidt tot een zachter en soepeler weefsel.

4. Faciliteren van lymfevochttransport

Het doel van puntdruksystemen is om het transport van lymfevocht in het lichaam te vergemakkelijken. Door druk uit te oefenen op de juiste plaatsen en op de juiste manier, worden harde en onbeweeglijke weefselgebieden weer zacht en soepel. Dit maakt het voor lymfevocht gemakkelijker om door het weefsel te bewegen en te worden afgevoerd.

Doelgerichte behandeling

Puntdruksystemen bieden kortom een specifieke en doelgerichte behandeling die kan helpen bij het verminderen van zwelling, het herstellen van een gezonde vochtbalans en het verbeteren van de algehele gezondheid en het welzijn van patiënten met oedeem. Deze systemen worden vaak gebruikt onder toezicht van een zorgprofessional en spelen een belangrijke rol bij het bevorderen van de lymfatische functie en het verminderen van de impact van oedeem op het lichaam.

De producten van Thuasne

Thuasne biedt een breed scala aan compressiehulpmiddelen, waaronder:

Lymphatrex

Lymphatrex compressie is bestemd voor gebruik bij de behandeling van lymfoedeem op de romp, benen en armen. Dankzij de korte rek en het stevige technische breisel heeft Lymphatrex een hoge werkdruk en een lage rustdruk op het ledemaat. Bedoeld voor patiënten met matig tot ernstig lymfoedeem, niet-regelmatige vorm van de ledematen met huidplooien of een grote omtrek van een ledemaat.

Cicatrex

Cicatrex verband wordt vaak toegepast als drukkleding bij brandwonden en lip- en lymfoedeem. Het materiaal voelt zacht aan en heeft een goede elasticiteit. De druk van het materiaal in combinatie met spieractiviteit zorgen voor een afname of het voorkomen van oedeem.

Mobiderm

Mobiderm is een puntdruksysteem en heeft een speciaal ontworpen blokkenstructuur dat zorgt voor drukverschillen op de huid tijdens normale bewegingen. Mobiderm verzacht de huid en verhoogt de lymfedrainage. Geschikt voor patiënten met fluctuerend oedeem, lymfoedeem of bij een gevoelige of verstoord gevoel in de huid.

Biflex

Biflex is een tweerichting, sterk elastisch verband. Dankzij de aanlegindicator kan de uitgeoefende druk nauwkeurig worden gecontroleerd. Een variant hiervan is Kit Bliflex. Dit is een 2-laags (wond)compressieverband voor de reductie van ulcus cruris, veneus- of lymfoedeem. Kit Biflex is vier keer herbruikbaar, ondersteunt veilig zwachtelen en is eenvoudig aan te leggen dankzij handige drukmarkering.

Venoflex

Venoflex zijn elastische kousen van zeer fijne microvezels. Het materiaal is zeer aangenaam op de huid en comfortabel om te dragen. Deze kousen krijgt de patiënt voorgeschreven van een (huis)arts en aangemeten door een bandagist, oedeemfysiotherapeut of huidtherapeut. Dankzij het zijdezachte materiaal gaat het aan- en uittrekken heel gemakkelijk en snel. Venoflex kent een hoge slijtvastheid.

Hoe de keuze wordt gemaakt

Het is essentieel om samen met een zorgprofessional de juiste compressiehulpmiddelen te selecteren. In de meeste gevallen begint de behandeling met zwachtelen en manuele lymfedrainage, gevolgd door het opmeten van kousen voor aangedane lichaamsdeel. Als deze behandelingen niet voldoende zijn, kan maatwerk nodig zijn. Dit wordt vaak bepaald door de zorgverzekeraar, maar patiënten hebben inspraak. Na goedkeuring worden de bestellingen geplaatst, gemaakt en uitgeleverd door de betrokken partij.

“Compressiehulpmiddelen zijn echt essentieel voor een goede behandeling van oedeem. Je moet wel per patiënt bekijken welke hulpmiddelen passend zijn en dat het een verlengstuk van de behandeling is. Het helpt echt met het verminderen van het oedeem en het voorkomen dat het erger wordt. Daardoor krijgt de patiënt meer de eigen regie in de keuze welk compressiehulpmiddel wanneer te gebruiken. Ik denk dat het ontzettend belangrijk is bij de behandeling van oedeem.” – Oedeemfysiotherapeut Simone

Lees/bekijk hier de volledige ervaring van Fysiotherapeut Simone.

Het maken van de juiste keuze in compressiehulpmiddelen is een essentieel onderdeel van de behandeling en beheersing van oedeem. Raadpleeg altijd een professionele zorgverlener om te bepalen welke optie het beste is voor uw specifieke situatie.

Kirsten Schokker

Passie voor compressiezorg! Al 20 jaar werk ik in de compressiezorg waarvan 10 jaar bij Thuasne als compressie specialist. Ik denk graag samen met de therapeut en patient mee om tot een juiste oplossing te komen voor de patiënt. Het juiste hulpmiddel op de juiste plek, dat is waar ik voor ga… meer informatie